Trong lịch sử Bosna và Hercegovina là một nhà nước đa sắc tộc. Theo thống kê dân số năm 1991, 44 phần trăm dân số tự coi họ là người Hồi giáo (Bosniak), 31 phần trăm là người Serb và 17 phần trăm là người Croat, với 6 phần trăm tự coi họ là người Nam Tư.[15]

Trong cuộc bầu cử đa đảng đầu tiên diễn ra vào tháng 11 năm 1990 ở Bosna và Hercegovina, ba đảng quốc gia chủ nghĩa lớn nhất đã chiến thắng là Đảng Hành động Dân chủ, Đảng Dân chủ Serbia và Liên minh Dân chủ Croatia.[16]

Các đảng phân chia các vị trí quyền lực theo sắc tộc với Tổng thống Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Bosna và Hercegovina là người Bosniak, chủ tịch Quốc hội là người Serb và Thủ tướng là người Croat.

Hiệp ước Karađorđevo

Bản đồ theo hiệp ước Karađorđevo năm 1991.

Các cuộc thảo luận giữa Franjo Tuđman và Slobodan Milošević bao gồm "...sự ly khai Bosna và Hercegovina khỏi Serbia và Croatia."[17] diễn ra vào đầu tháng 3 năm 1991 được biết đến như là hiệp định Karađorđevo. Theo sau sự kiện tuyên bố độc lập của Cộng hòa Bosna và Hercegovina, người Serb ở B&H với sự trợ giúp từ Serbia, đã tấn công các khu vực khác nhau của đất nước. Sự điều hành từ phía nhà nước Bosna và Hercegovina vốn hiệu quả nay bị mất kiểm soát trên toàn bộ lãnh thổ. Người Serb muốn tất cả lãnh thổ nơi họ chiếm đa số bao gồm đông và tây Bosnia. Về phía người Croat và lãnh đạo của họ Franjo Tuđman cũng có toan tính cho riêng mình khi muốn đảm bảo ảnh hưởng lên các vùng của Bosna và Hercegovina cho phía Croatia. Chính sách của Cộng hòa Croatia và lãnh đạo của nước này là Franjo Tuđman đối với Bosna và Hercegovina là chưa bao giờ rõ ràng và luôn luôn bao gồm cả mục tiêu tối thượng của Franjo Tuđman là mở rộng biên giới Croatia.[18] Các cộng đồng Bosniak lại trở thành các mục tiêu dễ dàng, vì các lực lượng chính phủ Bosnia được trang bị nghèo nàn và không được chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh.[19]

Sự thành lập "Cộng hòa Herzeg-Bosnia của người Croatia"

Các khu vực do Hvo kiểm soát có màu lam

Mục tiêu của những người chủ nghĩa quốc gia đến từ Croatia được chia sẻ bởi những người chủ nghĩa quốc gia Croat ở Bosna và Hercegovina.[20] Đảng cầm quyền ở Cộng hòa Croatia là Liên minh Dân chủ Croatia (HDZ), tổ chức và điều hành một nhánh của đảng này ở Bosna và Hercegovina. Đến cuối năm 1991, các thành phần quá khích của đảng này, dưới sự lãnh đạo của Mate Boban, Dario Kordić, Jadranko Prlić, Ignac Koštroman và các lãnh đạo địa phương như Anto Valenta,[20] cùng với sự hỗ trợ của Franjo Tuđman và Gojko Šušak, đã nắm quyền và điều hành hiệu quản đảng này. Việc này trùng hợp với thời điểm nóng bỏng của chiến tranh giành độc lập Croatia. Ngày 18 tháng 11 năm 1991, chi nhánh của đảng này ở Bosna và Hercegovina, tuyên bố sự hiện diện của Cộng hòa Herzeg-Bosnia của người Croatia, như là một thực thể độc lập về "chính trị, văn hóa, kinh tế và toàn thể lãnh thổ", nằm trên phần lãnh thổ của Bosna và Hercegovina.[21]

Sự thành lập "Cộng hòa Bosna và Hercegovina của người Serbia"

Các khu vực do BSa kiểm soát có màu đỏ

Các thành viên người Serb nằm trong quốc hội, chủ yếu thuộc về Đảng Dân chủ Serb, nhưng cũng bao gồm một số đại diện của đảng khác (vốn lập nên "Cuộc họp kín của các Thành viên Quốc hội Độc lập"), rời bỏ tòa nhà quốc hội trung tâm ở Sarajevo, và thành lập Hội đồng Quốc gia Republika Srpska vào ngày 24 tháng 10 năm 1991, sự kiện này đánh dấu sự kết thúc của liên minh ba sắc tộc được bầu để điều hành chính phủ vào năm 1990.[22] Hội đồng này đã thành lập Cộng hòa Bosna và Hercegovina của người Serb ngày 9 tháng 1 năm 1992, sau trở thành Republika Srpska vào tháng 8 năm 1992.[23]

Trưng cầu ý dân về độc lập ở Bosna và Hercegovina

Sau khi Slovenia và Croatia tuyên bố độc lập khỏi Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Nam Tư vào năm 1991, Bosna và Hercegovina cũng đã tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân. Quyết định của Quốc hội Cộng hòa Bosna và Hercegovina về việc tổ chức trưng cầu dân ý được đưa ra sau khi đa số thành viên người Serb đã rời bỏ hội trường để phản đối. Vì Hiến pháp yêu cầu cần có một sự giàn xếp giữa các đại diện thuộc ba nhóm dân tộc (Bosniak, Serb, và Croat) để ra một quyết định như vậy, nên người Serb ở Bosnia coi cuộc trưng cầu dân ý là vi hiến và không hợp pháp.

Các thành viên hội đồng Serb Bosnia kêu gọi dân cư Serb tẩy chay cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào ngày 29 tháng 2 và 1 tháng 3 năm 1992. Phần trăm dân số tham gia trưng cầu dân ý là 63,4 phần trăm, với 99,7 phần trăm cử tri tham gia đồng ý độc lập (điều này chỉ rằng phần dân số Serb Bosnia, vốn chiếm khoảng 34% dân số, phần lớn đã tẩy chay cuộc trưng cầu dân ý).[24] Việc tuyên bố độc lập diễn ra ngày 5 tháng 3 năm 1992 bởi quốc hội. Cuộc trưng cầu dân ý trở thành cái cớ đẻ lãnh đạo chính trị ngườ Serb bắt đầu phong tỏa đường sá để phản đối.

Kế hoạch Carrington-Cutileiro

Hiệp định Lisbon, còn được biết đến với cái tên kế hoạch Carrington-Cutileiro, theo tên người tạo ra là Peter Carrington và Đại sứ Bồ Đào Nha José Cutileiro, được ký kết từ hội nghị Cộng đồng Kinh tế Âu châu diễn ra vào tháng 9 năm 1991 trong một nỗ lực nhằm ngăn chặn Bosna và Hercegovina rơi vào chiến tranh. Hiệp định này đưa ra giải pháp chia sẻ quyền lực trên tất cả các cấp quản lý hành chính và uỷ thác quyền của chính phủ trung ương cho các cộng đồng sắc tộc địa phương. Tuy nhiên tất cả các tỉnh của Bosna và Hercegovina sẽ được phân loại thành các khu vực của người Bosniak, Serb hay Croat theo kế hoạc bất chấp sự chiếm đa số của một sắc tộc nào đó tại khu vực chưa rõ ràng.

Ngày 18 tháng 3 năm 1992, tất cả ba bên đã ký kết hiệp định; Alija Izetbegović đại diện cho người Bosniak, Radovan Karadžić cho người Serb và Mate Boban cho người Croat.

Tuy nhiên ngày 28 tháng 3 năm 1992, Izetbegović, sau khi gặp đại sứ Hoa Kỳ ở Nam Tư là Warren Zimmermann tại Sarajevo, đã tuyên bố rút lại chữ ký và chống lại bất kỳ kiển phân chia sắc tộc nào ở Bosnia.

Việc này xuất phát từ người nào vẫn là điều bí ẩn. Trong khi Zimmerman bác bỏ mọi lời đồn đoán cho rằng ông đã nói Izetbegovic nếu ông này rút lại chữ ký của mình, Hoa Kỳ sẽ công nhận Bosnia là một quốc gia độc lập. Nhưng điều vẫn còn gây tranh cãi là Izetbegovic, vào cùng ngày đã rút chữ ký và không thừa nhận hiệp định.[25]

Lệnh cấm vận vũ khí

Mgày 25 tháng 9 năm 1991 Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã thông qua Nghị quyết 713 thúc đẩy một lệnh cấm vận vũ khí trên tất cả các vùng đất thuộc Nam Tư cũ. Lệnh cấm vận đã tác động tới Quân đội Cộng hoà Bosna và Hercegovina nhiều nhất vì Serbia được thừa hưởng phần lớn kho vũ khí của Liên bang Nam Tư cũ, trong khi quân đội Croatia có thể buôn lậu vũ khí từ bờ biển dài của nước này. Hơn 55 phần trăm kho vũ khí và các trại lính của Nam Tư cũ nằm ở Bosnia tại các khu vực địa hình đồi núi của nước này, nhằm lường trước một cuộc chiến tranh du kích, nhưng nhiều trong số các nhà máy lại nằm dưới quyền kiểm soát của Serbia (như nhà máy UNIS PRETIS ở Vogošća), và các nhà máy khác không thể hoạt động do thiếu điện và nguyên liệu thô. Chính phủ Bosnia vận động để dỡ bỏ lệnh cấm vận nhưng bị Vương quốc Anh, Pháp và Nga phản đối. Các đề nghị của Hoa Kỳ là theo đuổi chính sách được biết đến với cái tên lift and strike. Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua hai nghị quyết kêu gọi gỡ bỏ lệnh cấm vận nhưng cả hai đều bị phủ quyết bởi Tổng thống Bill Clinton do lo sợ tạo ra sự rạn nứt giữa Hoa Kỳ và các quốc gia trên. Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã sử dụng cả hai con đường vận chuyển bằng máy bay C-130 "black" và chính sách back channel bao gồm các nhóm Hồi giáo để buôn lậu vũ khí cho lực lượng chính phủ Bosnia ngang qua Croatia.[26]